Ρυθμιστές Αναπνοής Μέρος 1ο - Πρώτα Στάδια
Αν και η τεχνολογία έχει εξελιχθεί και πλέον στις μέρες μας οι συσκευές ανακύκλωσης αναπνοής – επαναπνευστήρες – Rebretahers είναι εξαιρετικά δημοφιλή, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι καθιερωμένοι ρυθμιστές αναπνοής – πίεσης συνεχίζουν να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του συνόλου του καταδυτικού εξοπλισμού.
Ο πρώτος ρυθμιστής που εκμεταλλεύτηκε την περιβάλλουσα πίεση – ambient pressure κατασκευάστηκε το 1866 από δύο Γάλλους, τον μηχανικό Benoist Rouquayrol και τον αξιωματικό του ναυτικού Auguste Danayrouze, σε μια περίοδο που οι αεροσυμπιεστές και οι καταδυτικές φιάλες δεν ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένα ώστε να έχουν ικανοποιητικά αποθέματα αερίου, καθιστώντας την εν λόγω συσκευή όχι πρακτική.
75 χρόνια μετά ο Jacque Cousteau και ο Emile Gagnan αξιοποιούν και εξελίσσουν την ιδέα του Rouquayrol κατασκευάζοντας τον πρώτο ρυθμιστή ''απαίτησης'' – demand valve regulator το 1943 με το όνομα Aqualung, γνωστό τότε και ως Single Stage Regulator.
Μετά από αρκετό καιρό έγινε το μεγάλο άλμα κατά το οποίο καθιερώθηκαν δύο διαφορετικοί μηχανισμοί με 1ο και 2ο στάδιο, γνωστοί σαν Two Stage Regulators και οι οποίοι δεν ήταν τίποτε διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα.
Ονοματολογία
Ο μηχανισμός του πρώτου σταδίου του ρυθμιστή αναπνοής αποτελείται συνήθως από δύο τμήματα τα οποία αποκαλούνται «κορώνα- crown» ή «κώνος – one» ή «σκληρή έδρα – hard seat», μαζί με ένα πλαστικό ή λαστιχένιο κομμάτι που το καλύπτει ώστε να αποτρέπει την διαρροή και το οποίο ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται τοποθετημένο, ονομάζεται «έδρα υψηλής – HP seat» ή «έδρα χαμηλής – LP seat».
Η πίεση ανάμεσα στα δύο στάδια ή η πίεση που βγαίνει από το 1o στάδιο ονομάζεται «ενδιάμεση πίεση – intermediate pressure» ή «interstage pressure» και η οποία συμβολίζεται ως IP.
Το κάθε στάδιο έχει δύο θαλάμους τον υψηλής και τον χαμηλής πίεσης.
Η πίεση μέσα στον θάλαμο υψηλής πίεσης του 1ου σταδίου, είναι το ίδιο πράγμα με την ενδιάμεση πίεση, η οποία ακολούθως είναι και η πίεση που υπάρχει στον θάλαμο υψηλής του 2ου σταδίου.
Ανοδικής & Καθοδικής ροής
Οι έδρες των βαλβίδων που υπάρχουν στους ρυθμιστές αναπνοής έχουν δύο διαφορετικές μορφές – διατάξεις, που είναι είτε αντίθετα με την ροή του αερίου – upstream είτε προς την κατεύθυνση του αερίου – downstream, το οποίο καθορίζεται ανάλογα με το που βρίσκεται το κινητό μέρος της βαλβίδας της έδρας σε σχέση με την ροή του αερίου.
Αν βρίσκεται στον θάλαμο υψηλής πίεσης – HP τότε αναφερόμαστε σε έναν upstream ρυθμιστή, ενώ αν βρίσκεται στον θάλαμο χαμηλής πίεσης – LP τότε μιλάμε για έναν downstream ρυθμιστή.
Για να κατανοήσεις την διαφορά, σκέψου μια πόρτα σε ένα γεμάτο με κόσμο δωμάτιο, που προσπαθεί να βγει έξω.
Αν η πόρτα ανοίγει προς τα μέσα – upstream, θα είναι πολύ δύσκολο να ανοίξει με τους ανθρώπους να την πιέζουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, έχοντας την τάση να μένει κλειστεί λόγο της ροής των ανθρώπων που προσπαθούν να βγουν.
Αν όμως η ίδια πόρτα στο ίδιο παράδειγμα ανοίγει προς τα έξω – downstream, θα είναι πολύ εύκολο να ανοίξει, αλλά ταυτόχρονα και δύσκολο να κλείσει.
Αυτός είναι και ο λόγος που στους περισσότερους ρυθμιστές θα μπορέσεις να δεις ένα ελατήριο τα οποίο είναι χαρακτηριστικό των downstream ρυθμιστών, το οποίο στην πραγματικότητα αντισταθμίζει την πίεση.
Βαλβίδα Υπερπίεσης – Overpressure Valve (OPV)
Στις μέρες μας είναι διαδεδομένοι οι downstream ρυθμιστές και υπάρχει ένας πολύ καλός λόγος γι αυτό.
Στην περίπτωση που αυξηθεί η πίεση μέσα στον θάλαμο, για παράδειγμα από αστοχία της έδρας υψηλής πίεσης, ο ρυθμιστής θα συνεχίσει να απελευθερώνει το παραπανίσιο αέριο από το 2ο στάδιο, κάνοντας αυτό που λέμε free flow.
Στην αντίθετη περίπτωση του upstream η παροχή διακόπτεται εντελώς, αποτέλεσμα του οποίου είναι να μην μπορεί ο δύτης να αναπνεύσει από το 2ο στάδιο.
Για τον λόγο αυτό οι upstream ρυθμιστές αναπνοής, όπως μερικοί Poseidon, θα πρέπει να έχουν οπωσδήποτε μια βαλβίδα υπερπίεσης – overpressure valve η οποία να είναι τοποθετημένη στο 1ο στάδιο, και η οποία στην πραγματικότητα είναι ένα ελατήριο πάνω σε μια δισκοειδή βαλβίδα, που ανοίγει όταν αυξάνεται η πίεση μέσα στον θάλαμο.
Διαφράγματος και Πιστονιού
Το κινητό μέρος του 1ου σταδίου δύναται να είναι είτε πιστονιού, είτε διαφράγματος.
Η βασική τους διαφορά είναι ότι τα 1α στάδια πιστονιού πλημυρίζουν με νερό και το εσωτερικό τους είναι εκτεθειμένο σε αέρα και σωματίδια, αυξάνοντας την πιθανότητα δυσλειτουργίας και τραυματισμού του σε περίπτωση που κάτι περάσει στον θάλαμο ενδιάμεσης πίεσης ή ακόμα χειρότερα αν κολλήσει πάνω στο O-Ring.
Αυτό είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα που έχουν τα 1α στάδια διαφράγματος, τα οποία είναι απολύτως προστατευμένα και στεγανά.
Ποιο είναι καλύτερο;
Με πολύ φιλική και ευγενική διάθεση επέτρεψε μου να πω πως όποιος προσπαθεί να απαντήσει αυτή την ερώτηση, το ποιο πιθανό είναι να μην ξέρει τι λέει.
Για τον λόγο αυτό θα σου αναφέρω εδώ τα δεδομένα, ξεκινώντας απ’ τα 1α στάδια πιστονιού.
Ακόμα και αν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και κάνει σέρβις, υπάρχει περίπτωση να βρεις ένα μικρό στρώμα οξείδωσης χαλκού, αλλά όχι τόση που να δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα.
Οι ρυθμιστές πιστονιού έχουν επίσης λιγότερα κινητά μέρη – μόνο το πιστόνι – σε σύγκριση με τους διαφράγματος οι οποίοι έχουν σαφώς περισσότερα, κάτι που αυξάνει το κόστος των ανταλλακτικών και της συντήρησης τους.
Αν καταδύεσαι σε πολύ κρύα ή βρόμικα νερά, οι ρυθμιστές διαφράγματος είναι μονόδρομος μιας και το νερό δεν έρχεται σε επαφή με τα κινητά μέρη και ως αποτέλεσμα η πιθανότητα διάβρωσης είναι σαφώς μειωμένη.
Απ’ την άλλη όμως είναι πολύ πιο εύκολο να συντηρήσεις έναν ρυθμιστή πιστονιού, ειδικά αν είσαι από αυτούς που μετά από σχετική εκπαίδευση, τους αρέσει να περιποιούνται τον ρυθμιστή τους, κάτι το οποίο με την σειρά του θα σου φανεί εξαιρετικά χρήσιμο αν καταδύεσαι σε τοποθεσίες που δεν υπάρχουν εξουσιοδοτημένα εμπορικά καταστήματα.
Αυτά για σήμερα και για τα πρώτα στάδια.
Αν το βρήκες ενδιαφέρον και χρήσιμο κάνε ένα like και μοιράσου το με την βοήθεια των Social Networks (Facebook, Twitter, LinkedIn & Google+) που υπάρχουν ακριβώς από κάτω.
Μπορείς επίσης να αφήσεις το σχόλιο ή να κάνεις τις ερωτήσεις σου ακριβώς από κάτω.
Στο επόμενο 2ο και τελευταίο μέρος θα εξετάσουμε τα δεύτερα στάδια.
Μέχρι τότε σου εύχομαι καλή εβδομάδα και καλές αναδύσεις.
Σπύρος Κόλλας
Εκπαιδευτής Καταδύσεων
Εκπαιδευτής Καταδύσεων
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(
Atom
)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου