Τύποι CCR και πως λειτουργούν

Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στους τύπους συσκευών ημίκλειστου κυκλώματος – semiclosed rebreathers, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν

Σε αυτό το άρθρο περιγράφονται οι συσκευές κλειστού κυκλώματος και τρόποι λειτουργίας τους.

Οι συσκευές κλειστού κυκλώματος λοιπόν, είναι πιο δημοφιλείς στους τεχνικούς δύτες μιας και προσφέρουν σοβαρά πλεονεκτήματα στις τεχνικές καταδύσεις αποσυμπίεσης, εξ αιτίας του χώρου ανάμιξης αερίων που βρίσκεται στην πλάτη (backmount) ή στο πλάι (sidemount).

Αυτό φυσικά έχει σαν αποτέλεσμα κάποιους έμφυτους κινδύνους που θα περιγράψουμε σε επόμενο άρθρο.

Σε αυτού του τύπου τις συσκευές υπάρχουν δύο φιάλες προσαρμοσμένες επάνω στη συσκευή.
Η μία φιάλη περιέχει καθαρό οξυγόνο, ενώ η άλλη αέριο βυθού το οποίο ονομάζεται diluent ή αλλιώς διαλύτης.

Στο ξεκίνημα της εκπαίδευσης, ο μαθητευόμενος δύτης θα μάθει να χρησιμοποιεί αέρα σαν αέριο βυθού – diluent ή αλλιώς διαλύτη.

Αυξάνοντας το επίπεδο εκπαίδευσης και το βάθος, θα αρχίσει να χρησιμοποιεί και άλλα αέρια βυθού – diluent, όπως nitrox & trimix.

Το πρώτο πράγμα που θα αντιληφθεί ο δύτης καταδυόμενος με μια τέτοια συσκευή, είναι ότι όσο αυξάνεται η πίεση πηγαίνοντας προς τα κάτω, οι πνεύμονες της συσκευής – counterlungs συμπιέζονται όπως ακριβώς συμβαίνει και στον ασκό του ρυθμιστή πλευστότητας ή/και τη στεγανή στολή.
Όταν αυτό συμβεί, τότε η αυτόματη βαλβίδα αερίου βυθού (Automatic Diluent Valve – ADV), θα ενεργοποιηθεί επιτρέποντας σε αυτό (diluent) να εισέλθει στην breathing loop.

Σε ότι έχει να κάνει με τη μερική πίεση του οξυγόνου τώρα, όταν αυτή μειώνεται, ενεργοποιείται μια βαλβίδα είτε αυτόματα (ηλεκτρονικά), είτε χειροκίνητα (από τον χρήστη).

Στόχος είναι να προστεθεί στη συσκευή μια μικρή ποσότητα οξυγόνου ώστε να επαναφέρουμε την μερική πίεση σε ασφαλές για τον δύτη επίπεδο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο ψεκασμός του οξυγόνου γίνεται συνήθως σε σημείο πριν το κάνιστρο – δοχείο (scrubber) που περιέχει το φίλτρο κατακράτησης διοξειδίου (sofnolime).

Μέσα σε αυτό το δοχείο – scrubber, αναμιγνύεται και ομογενοποιείται το αέριο, ενώ ταυτόχρονα καθαρίζεται από το διοξείδιο του άνθρακα.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή του, το αέριο αυτό θα περάσει στη συνέχεια από τους αισθητήρες – σένσορες οξυγόνου (έναν και παραπάνω).

Έπειτα, στο καταδυτικό κομπιούτερ ή το όργανο μέτρησης της μερικής πίεσης (handset) αναγράφεται η μερική πίεση του οξυγόνου.

eCCR Dive Computer

mCCR Handset

Στο τέλος το καταδυτικό κομπιούτερ, θα δώσει την εντολή σε μια ηλεκτρονική βαλβίδα που ονομάζεται solenoid προκειμένου να προστεθεί αυτόματα οξυγόνο στο σύστημα της συσκευής.
Στην περίπτωση του απλού handset, θα πρέπει ο χρήστης χειροκίνητα να προσθέσει αυτή την ποσότητα οξυγόνου.

Solenoid

Manual O2 Oxygen Dosage Button with Needle Valve

Αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κατάδυσης, είναι να μεταβολίζεται το οξυγόνο και εξ αιτίας αυτού ο δύτης να χρειάζεται περισσότερο ώστε να διατηρήσει την ισορροπία.
Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν και επόμενοι ψεκασμοί οξυγόνου, είτε ηλεκτρονικά (αυτόματα), είτε χειροκίνητα, ανάλογα με τον τύπο της συσκευής.

Στις συσκευές αυτές το οξυγόνο θα πρέπει να προστίθεται με σύνεση, αργά και ελεγχόμενα.
Αυτό βοηθάει πρώτα απ’ όλα στο να αποφευχθεί το γέμισμα της breathing loop με παραπανίσιο αέριο, το οποίο θα χάνεται στο περιβάλλον με τη μορφή φυσαλίδων, ειδικά αν ο δύτης κινείται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο.
Σε άλλες περιπτώσεις αποφεύγεται και η τοξικότητα του οξυγόνου.

Αν ο δύτης χρησιμοποιεί τη συσκευή καλά και έχει καλής ποιότητας μάσκα η οποία σφραγίζει στο πρόσωπο, τότε αυτό περιορίζεται και η μόνη περίπτωση δημιουργίας φυσαλίδων είναι κατά τη φάση της ανάδυσης, όπου αυξάνεται ο όγκος του αερίου, εξ αιτίας της μείωσης της πίεσης.

Οι τρόποι με τους οποίους το οξυγόνο προστίθεται στις συσκευές ποικίλουν.
Όπως γράψαμε και πιο πάνω, στις χειροκίνητες συσκευές, γνωστές ως Manual Rebreathers (mCCR ή/και DCCCR), ο δύτης παρακολουθεί το handset το οποίο τον ενημερώνει για το επίπεδο της μερικής πίεσης του οξυγόνου στην breathing loop.
Όταν το επίπεδο της μερικής πίεσης (setpoint) μειωθεί, ο δύτης πρέπει πατώντας ένα κουμπί (διαφέρει η θέση του ανά συσκευή), να προσθέσει ποσότητα οξυγόνου.

Στην περίπτωση που ο χρήστης είναι νέος και δεν έχει εξοικειωθεί με τη συσκευή του, η παραπάνω διαδικασία θα πρέπει να γίνεται σε μικρά βάθη και το σημαντικότερο αργά, ελέγχοντας τακτικά το handset του.

Η εμπειρία έχει δείξει ότι από τη στιγμή που ο δύτης εξοικειωθεί με τη συσκευή και με τους τρόπους που αυτή ανταποκρίνεται στην προσθήκη οξυγόνου, καθώς επίσης και με τη σωστή της χρήση και τη βελτίωση του τρόπου και του ρυθμού αναπνοής, μπορεί να κινείται υποβρυχίως με περισσότερη άνεση.
Υπάρχουν μερικά χρήσιμα μυστικά τα οποία διδάσκεται κανείς κατά τη διάρκεια μιας εκπαίδευσης.

PELAGIAN DCCCR Diver

Οι ηλεκτρονικές συσκευές από τη άλλη (eCCR), επιτρέπουν στο δύτη να επιλέξει στο κομπιούτερ του μια συγκεκριμένη μερική πίεση - setpoint.
Το συνδεδεμένο, με την κεφαλή της συσκευής κομπιούτερ, ελέγχει την μερική πίεση και προσθέτει οξυγόνο όταν αυτή πέσει σε χαμηλότερο επίπεδο από το προκαθορισμένο - setpoint.

JJ eCCR Rebreather Divers

Πλέον στις μέρες μας και αυτού του τύπου οι συσκευές είναι εξοπλισμένες με ένα κουμπί για χειροκίνητη προσθήκη οξυγόνου και μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως και οι manual συσκευές.